[Σημείωση: Όπου μοιράστηκε η συγκεκριμένη προκήρυξη, υπήρχαν αναφορές στα ιδιαίτερα ζητήματα της κάθε σχολής. Το παρόν κείμενο αποτελεί μια γενικευμένη εκδοχή]
Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή νέοι άνθρωποι με διάθεση, όρεξη, ενέργεια, φορτωμένοι με όνειρα για το αύριο, αφήνοντας πίσω την κούραση των Πανελληνίων ή κάνοντας μια δεύτερη επιλογή στις σπουδές τους, περνάνε το κατώφλι της σχολής μας. Σίγουρα είσαι ένας από αυτούς και σίγουρα έχεις ακούσει ήδη πολλά για το χώρο στον οποίο από δω και πέρα θα σπουδάζεις! Βέβαια όσα λέγονται περισσότερο αντιστοιχούν σε κάποιο έργο φαντασίας παρά στην πραγματικότητα.
Για αυτό ως συμφοιτητές σου αλλά και ως μέλη του Τραβέρσο, ενός αριστερού σχήματος, θα θέλαμε μέσα από αυτό το κείμενο να σου μεταφέρουμε μια εικόνα για την καθημερινότητα ενός φοιτητή, αλλά και όχι μόνο, όπως την βιώνουμε και την αντιλαμβανόμαστε και εμείς οι ίδιοι.
Έχεις ακούσει, και ενδεχομένως το έχεις εμπεδώσει, ότι τώρα θα γίνεις επιστήμονας σε ένα πανεπιστήμιο όπου όλοι, καθηγητές και φοιτητές είμαστε μαζί- ίσοι εντός της “πανεπιστημιακής κοινότητας”. Πως τάχα, οι ρυθμοί των σπουδών δεν έχουν καμία σχέση με το σχολείο. Αντίστοιχα έχεις ακούσει διάφορα “σατανικά” για παρατάξεις, καταλήψεις και φυσικά “τα κόμματα που καταστρέφουν το πανεπιστήμιο”. Όμως όπως σε κάθε έργο φαντασίας, ακόμα και σε αυτά που μπορεί να «βασίζονται σε αληθινά γεγονότα», τελικά δεν υπάρχει καμία σχέση με όσα συμβαίνουν πραγματικά.
Εντατικοποίηση – Πειθάρχηση
Το πρώτο παραμύθι λοιπόν που θα καταρρεύσει ήδη από το πρώτο εξάμηνο είναι αυτό της “ανέμελης φοιτητικής ζωής” και των αδιάφορων, τεμπέληδων και αργόσχολων φοιτητών. Και αυτό όχι μόνο επειδή ποτέ δεν ίσχυε, αλλά γιατί κάθε χρόνο η καθημερινότητα των φοιτητών ολοένα και χειροτερεύει στο σύνολο των σχολών, μιας και οι ρυθμοί σπουδών συνεχώς εντατικοποιούνται. Πιο συγκεκριμένα στην πλειοψηφία των σχολών έχουμε αύξηση των ωρών διδασκαλίας, περισσότερα εργαστήρια, εργασίες και υποχρεωτικές παρουσίες, αλυσίδες μαθημάτων και φυσικά τα τεστάκια -τις λεγόμενες προόδους – που είναι πλέον δεδομένα σε μια σειρά μαθημάτων. Ήδη από το πρώτο έτος ξεκινάνε οι “ προαιρετικές” πρόοδοι σε μαθήματα προκειμένου να αποφύγεις τις εξετάσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθείς στη διπλάσια ύλη.
Όλο αυτό συνοδεύεται και από το άλλο παραμύθι πως όσο περισσότερο τρέχεις από μάθημα σε μάθημα τόσο καλύτερος επιστήμονας θα γίνεις και πως έτσι θα βρεις πιο εύκολα δουλειά. Το πόσο μακριά βέβαια είναι αυτό από την πραγματικότητα αποδεικνύεται και μόνο από το ότι η ανεργία των νέων αγγίζει το 60%, ενώ όσοι δουλεύουν το κάνουν με όρους και μισθούς που δεν αρκούν για να καλύψουν ούτε τις βασικές τους ανάγκες. Την ίδια στιγμή μάλιστα, που οι όροι σπουδών δυσκολεύουν, στις λεγόμενες καθηγητικές σχολές, που κατά βάση δηλαδή η επαγγελματική αποκατάσταση είναι η εκπαίδευση, αφαιρούν την διδακτική επάρκεια και άρα διασπούν το ενιαίο πτυχίο.
Καθηγητικό κατεστημένο – Επιστημονική κοινότητα
Ταυτόχρονα, με τα παραπάνω καταρρέει και το παραμύθι της “επιστημονικής κοινότητας”, δηλαδή πως εδώ μέσα είμαστε όλοι επιστήμονες και άρα “συνάδελφοι” με τους καθηγητές. Αργά ή γρήγορα θα δεις κι εσύ τους καθηγητές να εφαρμόζουν όλα όσα αναφέραμε χωρίς δισταγμό, να τσεκουρώνουν τις βαθμολογίες και να βάζουν όλο και πιο δύσκολα θέματα σε προόδους και εξεταστικές, να σε απειλούν με μηδενισμό στα εργαστήρια με το παραμικρό, να σου ζητάνε εργασίες μέσα σε πολύ στενά χρονικά όρια λες και το μάθημά τους είναι το μοναδικό στη σχολή, να απαγορεύουν τις πολιτικές- πολιτιστικές ανακοινώσεις. Και αυτό δεν συμβαίνει προφανώς γιατί δεν είναι “καλοί άνθρωποι”, αλλά γιατί αυτός είναι ο ρόλος τους : να εφαρμόζουν την πολιτική της κυβέρνησης για τα ΑΕΙ- ΤΕΙ σύμφωνα πάντα και με τις κατευθύνσεις της Μπολόνια.
Ρόλος του πανεπιστημίου – Φοιτητική μέριμνα
Κι αυτό πολύ απλά γιατί το ίδιο το πανεπιστήμιο δεν είναι μια ανεξάρτητη νησίδα έξω από την υπόλοιπη κοινωνία, αλλά την αντανακλά και αναπαράγει όλα τα βασικά της χαρακτηριστικά. Είναι εκ φύσεως συνδεδεμένο με τις ανάγκες της παραγωγής, για αυτό βασικός του σκοπός είναι να εκπαιδεύσει τους τωρινούς φοιτητές ως μελλοντικούς εργαζομένους/επαγγελματίες. Η κοινωνία όμως στην οποία ζούμε έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: φτώχεια, ανεργία, ανασφάλιστη ελαστική εργασία, μισθούς πείνας, κατάργηση δικαιωμάτων, καταστολή, φασισμό, πολέμους και προσφυγιά. Για αυτό το πανεπιστήμιο όσο προχωράει κανείς τις σπουδές του, αποδεικνύεται ως ένα σκληρά εντατικό περιβάλλον έντονης πειθάρχησης της νεολαίας.
Συγχρόνως, όσο είσαι στο πανεπιστήμιο θα σου υπενθυμίζεται διαρκώς ότι μέσα στην ”δύσκολη οικονομική και πολιτική συγκυρία που διανύουμε” τα ιδρύματα λειτουργούν με κουτσουρεμένους προϋπολογισμούς και ότι αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι από τα λεφτά που διαχειρίζεται κάθε ίδρυμα ένα μικρό ποσοστό διατίθεται για φοιτητικές παροχές και δικαιώματα όπως δωρεάν βιβλίο, σίτιση και στέγαση. Με λίγα λόγια πολύ σύντομα θα ψάχνεις από πού να διαβάσεις και πιθανά θα αγοράσεις βοηθήματα για να καταφέρεις να περάσεις τα μαθήματά σου. Όσο για τη δωρεάν σίτιση; Θα στηθείς επί 3 μέρες στην ουρά αφού βρεις τα απαραίτητα δικαιολογητικά και εφόσον καλύπτεις όλα τα αυστηρά κριτήρια για να πάρεις την κάρτα σίτισης.
Άσυλο – Συνδικαλιστικές ελευθερίες
Και ερχόμαστε σε αυτό που σκέφτεσαι από τη στιγμή που πήρες αυτή την προκήρυξη. Τις παρατάξεις, τις καταλήψεις, το “άσυλο που φταίει” και όλα αυτά. Για να ξεκινήσουμε από το τελευταίο. Το πολίτικο και κοινωνικό άσυλο καθόλου δεν έχει να κάνει με οποιαδήποτε “ανομία”. Το άσυλο είναι προϊόν και δημοκρατική κατάκτηση των αγώνων της νεολαίας και του λαού όλα τα προηγούμενα χρόνια. Προασπίζει την ελευθερία της σκέψης, το δικαίωμα στην πολιτική, συνδικαλιστική και πολιτιστική έκφραση τόσο των φοιτητών όσο και όλου του λαού. Με βάση το Άσυλο αναπτύχθηκαν και οργανώθηκαν περαιτέρω οι φοιτητικοί σύλλογοι που έχουν ως στόχο την συλλογική έκφραση των φοιτητών, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους τόσο μέσα στο πανεπιστήμιο όσο και έξω από αυτό, καθώς και την συγκρότηση της πάλης κόντρα στην επίθεση που εξαπολύουν κυβέρνηση- ΕΕ- ΔΝΤ ενάντια στα λαϊκά στρώματα . Για αυτό το Άσυλο μετράει και πολλούς εχθρούς. Τα τελευταία χρόνια καταπατάται συνεχώς από τις δυνάμεις καταστολής και εταιρίες security, ενώ επιχειρείται ανοιχτά η κατάργησή του και σε θεσμικό επίπεδο, προκειμένου να είμαστε ευάλωτοι στην αντιλαϊκή πολιτική.
Παρατάξεις και απόψεις
Σε ένα χώρο λοιπόν που προωθείται η ελεύθερη πολιτική έκφραση δε θα μπορούσαν παρά να ακούγονται πολλές διαφορετικές απόψεις. Απόψεις που εκφράζονται είτε με ατομικό είτε με συλλογικό τρόπο μέσω των παρατάξεων- σχημάτων, που αποτελούν ομάδες φοιτητών, που έχουν κοινές πολιτικές αντιλήψεις και τις καταθέτουν οργανωμένα στο φοιτητικό σύλλογο. Και αυτό γιατί όπως στην κοινωνία που ζούμε υπάρχουν “πλούσιοι και φτωχοί”, “καταπιεστές και καταπιεζόμενοι” έτσι και στο πανεπιστήμιο δεν είναι όλοι το ίδιο, δεν έχουν ή δεν υπηρετούν όλοι τα ίδια συμφέροντα (παρότι αυτό δεν αντικατοπτρίζεται επακριβώς με τον ίδιο τρόπο), γιατί πολύ απλά δεν προέρχονται όλοι από τα ίδια κοινωνικά στρώματα, δεν έχουν όλοι την ίδια ανάλυση για την πραγματικότητα και εν τέλει δεν παίρνουν όλοι την ίδια θέση απέναντι στα πράγματα.
Για αυτό και σχηματικά θα λέγαμε ότι θα συναντήσεις δύο βασικές αντιλήψεις με τις ιδιαίτερες εκφράσεις τους μέσα στη σχολή. Από τη μία λοιπόν είναι η άποψη του συστήματος όπως θα τη λέγαμε εμείς με όλες τις σάπιες αξίες του: τον ατομικό δρόμο, τον κανιβαλικό ανταγωνισμό, την απογοήτευση, την αίσθηση του αδιεξόδου. Από την άλλη η άποψη του κινήματος που προβάλλει την αλληλεγγύη, τη δύναμη του συλλογικού και οργανωμένου αγώνα, την κατοχύρωση και υπεράσπιση κοινών δικαιωμάτων ως αδιαμφισβήτητες αρχές για μια νεολαία που ασφυκτιά, αλλά θέλει να σπουδάσει, να εργαστεί και να ζήσει.
Για εμάς
Για να συστηθούμε λοιπόν εμείς σαν αριστερή συλλογικότητα εντάσσουμε τον εαυτό μας και τις απόψεις μας στη δεύτερη αντίληψη. Το Τραβέρσο είναι ένα σχήμα που πιστεύει πως μόνο μέσα από τους συλλογικούς αγώνες μπορούμε να διεκδικήσουμε όσα μας αξίζουν. Πως η επίθεση της κυβέρνησης, της ΕΕ, του ΔΝΤ δεν θα σταματήσει παρά μόνο αν αντισταθούμε. Πως η νεολαία δεν έχει τίποτα να περιμένει, αλλά πρέπει να παλέψει για το μέλλον που ονειρεύεται. Για αυτό προτάσσουμε το πρότυπο μιας νεολαίας που σκέφτεται, φιλτράρει, αντιστέκεται, δεν συμβιβάζεται και δεν σκύβει το κεφάλι απέναντι στο παρόν και το μέλλον που της επιφυλάσσουν, που δεν στέκεται παθητικά μπροστά στις αρνητικές εξελίξεις, αλλά παρεμβαίνει σ’ αυτές. Παλεύουμε για το δικαίωμα στις σπουδές και την πρόσβαση χωρίς ταξικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς φραγμούς σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Για μια εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν και όχι προνόμιο “λίγων και εκλεκτών”. Δεν αποθεώνουμε, ούτε μηδενίζουμε, την γνώση ή την πανεπιστημιακή μόρφωση ή τεχνική κατάρτιση, αλλά η πραγματική μόρφωση, δηλαδή η κοινωνική μόρφωση, η γνώση και η αντίληψη των γεγονότων και του κόσμου που μας περιβάλλει, ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν διδάσκεται, δεν μας χαρίζεται, αλλά ΚΑΤΑΚΤΙΕΤΑΙ.